• Pentsioen artean
Bateraezina da aldi berean eskuratzea:
- Klase Pasiboetako hiru pentsio arrunt baino gehiago: erretiroa, alarguntza, zurztasuna edo gurasoen aldekoa. Pertsona ezberdina.
- Klase Pasiboetako bi pentsio arrunt edo gehiago, pertsona berak.
- Klase Pasiboetako ohiz kanpoko pentsioak, onuradunek eska ditzaketen arruntak barne, gertaera eragile beretan oinarrituta.
- Terrorismo-ekintzak direla-eta, Estatuko Klase Pasiboen Araubidean gertakari berdinengatik, arrazoi terroristak alde batera utzita, jaso daitezkeen aparteko pentsioak. Gainera, bateraezinak dira, arrazoi bera dela-eta, gizarte-babeseko oinarrizko edozein araubide publikotan onar daitezkeen aparteko beste batzuekin.
- Pertsona berak gizarte-segurantzako araubide publiko batean baino gehiagotan sortu dituen edo eragin ditzakeen pentsioetatik, baldin eta, eskubidea izateko eskatzen den gutxieneko kotizazio-aldia bete dela egiaztatzeko edo zenbatekoa kalkulatzeko aplikatu beharreko ehunekoa zehazteko, edo bi gauzak, edozein pentsiotan beste araubide baten zenbatutako kotizazioak kontuan hartu badira, edo, hala badagokio, Klase Pasiboenean, abenduaren 26ko 70/1978 Legearen babesean emandako aurretiazko zerbitzu gisa.
Pertsona batek Klase Pasiboetako pentsio bat baino gehiago jasotzeko eskubidea badu, eta bateraezinak badira, egokien deritzon pentsioa kobratzeko aukera-eskubidea baliatu ahal izango du.
• Lan aktiboarekin.
A) Erretiro-pentsioak (borondatezkoa, nahitaezkoa, ezintasun edo zerbitzurako ezintasun iraunkorragatik)
Abenduaren 23ko 11/2024 Errege Lege Dekretua indarrean jarri zenetik, hobekuntza garrantzitsuak egin dira Klase Pasiboen araubideko erretiro-pentsioaren eta lan-jarduerak egitearen arteko bateragarritasunean. Berrikuntza horiek berekin dakarte pentsiodunek lan bat egitearekin batera pentsioa kobratzeko dituzten mugak eta betekizunak malgutzea; horrela, lan-jarduera luzatzea sustatuko da, eskuratutako eskubide ekonomikoak galdu gabe.
Aldaketa nagusien artean, Estatuko Klase Pasiboen Legearen testu bateginaren 33. artikuluaren erreforma nabarmentzen da; horren bidez, pentsioa jasotzearen eta lan-jardueretan aritzearen arteko bateraezintasuna arautzen da, bai sektore publikoan, bai pribatuan.
1. ATALA Sektore publikoan lan egitearekiko bateraezintasuna
Erretiro-pentsioak bateraezinak izango dira titularrek sektore publikoko lanpostu edo goi-kargu bat betetzearekin, halakoa ulerturik Administrazio Publikoen Zerbitzuko Langileen Bateraezintasunei buruzko abenduaren 26ko 53/1984 Legearen 1. artikuluaren 1. zenbakiaren 2. paragrafoan xedatutakoaren arabera, eta, horretarako, lege horren 19. artikuluan eta bederatzigarren xedapen gehigarrian jasotako salbuespenak aplikatuko dira, bai eta, kasu horretan, autonomia-erkidegoetako legebiltzarretako edo toki-korporazioetako hautetsien aldizkako ordainsariak, 5. artikuluan aurreikusitakoak ere.
2. Sektore pribatuan lan egitearekiko bateraezintasun orokorra
Oro har, erretiro-pentsioak jasotzearekin batera ezin izango da norberaren edo besteren konturako jarduerarik egin, baldin eta hori egiteak haren titularra Gizarte Segurantzaren edozein araubide publikotan sartzea eragiten badu.
3. Bateragarritasun murriztua (erretiro-pentsiora edo nahitaezko erretirora mugatua) sektore pribatuko lanarekin. Erretiro aktiboa.
Aurreko paragrafoan ezarritakoa alde batera utzi gabe, erretiro-pentsioak edo nahitaezko izaera dutenak jasotzea bateragarria izango da titularra Gizarte Segurantzaren edozein araubide publikotan sartzea dakarren norberaren edo besteren konturako jarduera bat egitearekin, bai eta jarduera horren ondorioz sortutako langabezia-prestazioa edo -subsidioa jasotzearekin ere, baldin eta pentsioa eskuratzeko eskubidea nahitaezko erretiroa hartzeko adina bete eta urtebete geroago gutxienez izan bada.
Pentsioaren zenbateko bateragarria kalkulatzeko, hasierako pentsioari portzentaje bat aplikatzen zaio, gutxieneko bermatutako osagarriak kanpo utzita, pentsioa eskuratzeko atzerapen-urteen arabera (urtebete atzeratuz gero, % 45etik % 100era, bost urte atzeratuz gero).
Erretiro aktiboko egoeraren hasieran jaso beharreko pentsioaren ehunekoa 5 puntu portzentual igoko da erretiro aktiboko egoeran irauten duen 12 hilabete jarraitu bakoitzeko, eta gehienez ere pentsioaren ehuneko 100 jasoko du.
4. Erretiro-pentsioaren eta arte-jardueraren bateragarritasuna.
Jarduera artistikotzat jotzen da jarduera artistikoak egiten dituzten pertsonek egiten dutena, jarduera horiek dramatikoak, bikoizketakoak, koreografikoak, barietateetakoak, musikalak, kantukoak, dantzakoak, figuraziokoak, espezialistenak, zuzendaritza artistikokoak, zinemakoak, orkestrakoak, musika-egokitzapenekoak, eszenakoak, errealizaziokoak, koreografiakoak, koreografiakoak, zirku-artistakoak, txotxongilo-artistenak, magiakoak, gidoilariak, eta, edozein pertsonak egiten duena, baldin eta jarduera artista edo interprete gisa aitortuta badago, apirilaren 12ko Legegintzako Errege Dekretuaren 1. artikuluaren arabera, eta 1. artikuluaren arabera, artistaren edo Legearen testu bateginean, musika-jardueraren testu bateginean, interpretazio edo interpretatzaile gisa, eta artikulu horren 1. artikuluaren arabera, eta I. artikuluaren arabera, eta Legegintzako xedapen horiek exekutatzen badute, eta I. artikuluaren arabera, artista edo 2. artikulua, abuztuaren 1eko 1435/1985 Errege Dekretuaren 2. paragrafoa, arte eszenikoetan, ikus-entzunezkoetan eta musikaletan jarduten duten artisten lan-harreman berezia arautzen duena, baita jarduera hori gauzatzeko beharrezkoak diren jarduera teknikoak edo osagarriak egiten dituzten pertsonena ere.
Era berean, bateragarritasunaren eremuaren barruan sartzen dira literatura-, arte- edo zientzia-lanen egileek besteren kontura egindako lana eta beren kontura egindako jarduera, Jabetza Intelektualari buruzko Legearen testu bateginean zehaztutako moduan, jarduera horrengatik jabetza intelektualeko eskubideak jaso edo ez, hirugarrenei eskualdatzean sortutakoak barne, eta jarduera horrengatik bestelako ordainsariak jaso ala ez.Nahitaezko erretiro-pentsioaren zenbatekoa ehuneko ehunean bateragarria izango da besteren konturako edo norberaren konturako jarduera horrekin. Borondatezko erretiro-pentsioen kasuan, haien onuradunek bateragarritasun hori eskuratu ahalko dute nahitaezko erretiro-adina betetzen duten unetik aurrera.
Arte-jarduerarekin bateragarria den kotizaziopeko erretiro-pentsioaren zenbatekoak barnean hartzen ditu gutxienekora iristen ez diren pentsioetarako osagarria, amatasunagatiko edo genero-arrakala murrizteagatiko osagarria, eta hamazazpigarren xedapen gehigarrian aipatutako osagarri ekonomikoa, edozein modalitatetan.
Arte-jardueraren bat egiten duten nahitaezko erretiroa hartzen dutenek alta emango dute eta Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginaren 153. ter eta 310 bis artikuluetan ezarritako moduan kotizatuko dute.
Onuraduna pentsioduntzat hartuko da ondorio guztietarako.
Ezingo du bateragarritasun hori baliatu erretiro-pentsio baten onuradunak, baldin eta, arte-jarduera bat garatzeaz gain, besteren kontura edo bere kontura bestelako lanen bat egiten badu eta, horren ondorioz, Araubide Orokorraren edo Gizarte Segurantzako araubide berezietako baten aplikazio-eremuan sartzen bada.
5. Tiran +29.53 Ezintasun iraunkorragatiko pentsioen bateraezintasuna .
Zerbitzurako ezintasun iraunkorragatik edo gaitasun ezagatik erretiro-pentsioak jasotzen direnean, baldin eta interesduna lanbide edo ogibide orotarako ezgaituta ez badago, pentsioa jasotzearekin batera jarduera hori egin ahal
bateragarri egin ahal izango da, betiere Estatuaren zerbitzura egiten ari zena ez bada. Horrelakoetan, eta egoera horrek iraun bitartean, aitortutako pentsioa dagokion zenbatekoaren % 75era murriztuko da, Estaturako zerbitzuak betetzen 20 urte baino gehiago aritu dela frogatuz gero; edo % 55era, interesdunak zerbitzuak 20 urte baino gutxiagoz bete baditu erretiroa hartzen duen unean.
6. C.B. Bateraezintasuneko etendura .
Aurretik adierazitako bateraezintasunek eragindako pentsioen eskuratzea hilabete osotan etengo da, bateraezintasuna eragiten duen jarduera hasi ondoko hilaren lehen egunetik amaitzen den hilaren azken egunera arte, eta horrek ez du eraginik izango pentsio horiek izan beharreko gehikuntzetan; jarduera bateraezina hilaren lehen egunean hasten bada, jarduera bateraezina egiten den hilaren lehen egunetik etengo da ordainketa.
B) Alargun-pentsioak
Alarguntasun-pentsioa bateragarria da norberaren eta besteren konturako lan-errentak jasotzearekin.
C) Zurztasun-pentsioak
Zurztasun-pentsioa azkendu egiten da, oro har, 21 urte betetzen direnean. Pentsioa biziartekoa izango da, hala ere, kausatzailea hil edo 21 urte bete baino lehenagotik umezurtza lan egiteko ezgaituta badago.
Umezurtzak 25 urte bete arte jaso dezake pentsioa, baldin eta sektore pribatuko bere lan-errentek ez badute lanbide arteko gutxieneko soldata gainditzen. Ikasten ari bada, zurztasun-pentsioa jasotzen jarraitu ahal izango du hurrengo ikasturtea hasi eta hurrengo hilaren lehenengo egunera arte. Horretarako, espresuki eskatu behar da pentsioa jasotzeko luzapena.
Nolanahi ere, zurztasun-pentsioa bateraezina da sektore publiko-esparruko lanarekin.
Klase Pasiboetako zurztasun-pentsioak, 1984ko abenduaren 31n indarrean zegoen Klase Pasiboetako legeria orokorraren eta gerra zibiletik eratorritako legeria bereziaren babesean ezinduak ez dauden 21 urtetik gorako umezurtzen alde aitortutakoak, bateraezintzat jotzen dira soldataren ordezko errentak edo diru-sarrerak jasotzearekin, halakotzat langabezia-prestazioa eta -sorospena hartuta.